Một thế kỷ phát triển rực rỡ của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam qua sáng tác của nhiều thế hệ
Triển lãm “100 năm Mỹ thuật hiện đại – sưu tập Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam và Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam” giới thiệu tới công chúng 150 tác phẩm tranh, tượng, phù điêu từ các bộ sưu tập của Nhà trường và Bảo tàng, cùng sự đóng góp của A&V Foundation, gia đình họa sỹ Ngô Mạnh Lân, trong đó phần lớn là các tác phẩm rất hiếm khi hoặc chưa từng được công bố.
Sáng 14/11, tại Hà Nội, Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam và Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tổ chức Lễ khai mạc Triển lãm “100 năm Mỹ thuật hiện đại – sưu tập Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam và Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam”, đây là một hoạt động nằm trong chuỗi sự kiện chào mừng 100 năm Trường Mỹ thuật Đông Dương - Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam.
Lễ khai mạc Triển lãm “100 năm Mỹ thuật hiện đại – sưu tập Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam và Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam”.
Ảnh: Huyền Thương
Lễ khai mạc có sự tham dự của ông Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội; Bà Trần Thị Phương Lan, Vụ trưởng Vụ Văn hóa Văn nghệ, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; NSND, họa sĩ Vương Duy Biên, Phó Chủ tịch Chuyên trách Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam; Đại diện các Đại sứ quán, tổ chức quốc tế tại Việt Nam; các nghệ sĩ, gia đình nghệ sĩ có tác phẩm trưng bày tại triển lãm; cùng đông đảo công chúng yêu nghệ thuật.
Đặc biệt, sự kiện còn có sự hiện diện của Bà Alix Turolla Tardieu, hậu duệ của Họa sĩ Victor Tardieu - Hiệu trưởng đầu tiên của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, người có công lao to lớn trong việc đặt nền móng cho nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam.
Các đại biểu tham dự buổi Lễ.
Ảnh: Huyền Thương
Phát biểu khai mạc triển lãm, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông cho biết, cách đây tròn một thế kỷ, Trường Mỹ thuật Đông Dương đã khai giảng khóa học đầu tiên, mở ra giai đoạn đổi mới mạnh mẽ cho mỹ thuật Việt Nam thông qua việc tiếp thu tinh hoa nghệ thuật tạo hình phương Tây.
Triển lãm là dịp tri ân và tôn vinh các thế hệ hiệu trưởng, giảng viên, họa sĩ, nhà điêu khắc đã gắn bó, cống hiến cho sự nghiệp mỹ thuật nước nhà. Từ những người đặt nền móng như Victor Tardieu, Évariste Jonchère, Tô Ngọc Vân, Trần Văn Cẩn đến các danh họa, nhà điêu khắc Nguyễn Phan Chánh, Nguyễn Gia Trí, Nguyễn Sáng, Nguyễn Tư Nghiêm, Diệp Minh Châu, … và nhiều thế hệ nghệ sĩ kế tiếp. Tất cả đã góp phần tạo dựng diện mạo riêng của mỹ thuật Việt Nam vừa thấm đẫm tinh thần dân tộc, vừa mang hơi thở thời đại.
“Triển lãm là minh chứng sinh động cho hành trình một thế kỷ hình thành và phát triển của nhà trường. Mỗi tác phẩm trưng bày kết tinh tài năng, tâm huyết, khát vọng sáng tạo của nhiều thế hệ nghệ sĩ, phản ánh đặc trưng mỹ thuật qua từng giai đoạn lịch sử. Đây không chỉ là niềm tự hào của Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam, còn là tài sản văn hóa quý báu của dân tộc, thể hiện sự tự tin, bản lĩnh và tinh thần hội nhập của nghệ thuật Việt Nam trong dòng chảy toàn cầu”, ông Tạ Quang Đông khẳng định.
Ông Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phát biểu khai mạc triển lãm.
Ảnh: Huyền Thương
Hiệu trưởng Trường đại học Mỹ thuật Việt Nam Đặng Thị Phong Lan nhấn mạnh, kể từ khai giảng khóa học đầu tiên của Trường Mỹ thuật Đông Dương vào tháng 11 năm 1925 đến nay, ngôi trường đào tạo mỹ thuật hàn lâm đầu tiên ở Đông Dương này đã trở thành cái nôi sinh ra nhiều thế hệ những nhà sáng tác và nghiên cứu mỹ thuật tài năng cho đất nước và góp phần quan trọng của mình trong kiến tạo nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam.
"Triển lãm mang đến cho công chúng một phần diện mạo nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam, bởi lẽ, toàn bộ trên 100 tác phẩm của triển lãm đều mang những đặc điểm thẩm mỹ, tư tưởng cũng như kỹ thuật nổi bật của các phân kỳ lịch sử mỹ thuật hiện đại Việt Nam kể từ mốc 1925 đến nay. Đặc biệt nhất, chúng đều được sáng tác bởi các thế hệ thầy và trò Trường Mỹ thuật Đông Dương - Đại học Mỹ thuật Việt Nam suốt 1 thế kỷ qua", Hiệu trưởng Trường đại học Mỹ thuật Việt Nam nói.
Bà Đặng Thị Phong Lan, Hiệu trưởng Trường đại học Mỹ thuật Việt Nam phát biểu.
Ảnh: Huyền Thương
Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam Nguyễn Anh Minh chia sẻ, từ khát vọng gìn giữ cái đẹp đến khát vọng kiến tạo cái đẹp mới, dịp kỷ niệm 100 năm Trường Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam là thời điểm đặc biệt để nhìn lại hành trình mỹ thuật hiện đại Việt Nam.
TS. Nguyễn Anh Minh đã nhắc lại vai trò đặc biệt của họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung, sinh viên khóa V Trường Mỹ thuật Đông Dương, người giữ chức Giám đốc đầu tiên, có công đặt nền móng, định hướng phát triển cho Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam hiện nay. Bảo tàng hiện lưu giữ, tôn vinh nhiều bộ sưu tập giá trị của các thế hệ nghệ sĩ trong cả nước.
TS. Nguyễn Anh Minh, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam phát biểu.
Ảnh: Huyền Thương
Đáng chú ý, 60% tác phẩm trong Bộ sưu tập hiện đại là sáng tác của các họa sĩ, nhà điêu khắc, giảng viên và sinh viên của Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam. Mối quan hệ giữa bảo tàng và nhà trường vẫn tiếp tục bền chặt như một lẽ tự nhiên giữa đào tạo - sáng tạo - bảo tồn - phát huy, góp phần nuôi dưỡng, lan tỏa những giá trị tốt đẹp của mỹ thuật Việt Nam tới công chúng trong nước và quốc tế.
Các đại biểu thực hiện nghi thức khai mạc triển lãm.
Ảnh: Huyền Thương
Những tác phẩm được trưng bày tại triển lãm thể hiện với sự đa dạng về chất liệu, phong phú về hình thức, kể câu chuyện đầy đủ nhất có thể về hành trình đào tạo của Nhà trường. Đây là lần đầu tiên sau 100 năm hình thành và phát triển, thông qua những sáng tác của thầy và trò các thế hệ từ Trường Mỹ thuật Đông Dương đến Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam hội tụ trong một triển lãm để cùng nhau tạo nên những âm điệu ngọt ngào của màu sắc và hình khối, của cảm xúc, trí tuệ và tinh thần kiến tạo một nền mỹ thuật hiện đại, đậm đà bản sắc dân tộc của Việt Nam.
Không gian triển lãm.
Ảnh: Huyền Thương
Triển lãm gồm các phần nối tiếp trong không gian của 2 tầng trưng bày chuyên đề tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, đó là các chủ đề: Những người thầy Pháp - nguồn cảm hứng cho sinh viên và mỹ thuật hiện đại Việt Nam (các tác phẩm của giảng viên người Pháp từ bộ sưu tập của A&V Foundation); Trường Mỹ thuật Đông Dương (1925-1945) - những sinh viên khát khao về một diện mạo mới của mỹ thuật dân tộc; Trường Cao đẳng Mỹ thuật (1945-1957) - sự chuyển đổi từ Mỹ thuật Đông Dương sang Mỹ thuật cách mạng phục vụ Kháng chiến (các tác phẩm giai đoạn 1945-1946 và thuộc khóa Kháng chiến, gồm ký họa từ sưu tập của gia đình họa sỹ Ngô Mạnh Lân); Trường Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam (1957-1981) - Chuyển hóa di sản Mỹ thuật Đông Dương vào Mỹ thuật Hiện thực xã hội chủ nghĩa (tranh, tượng của giảng viên và sinh viên các hệ, bậc học); Trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội (1981-2008) - Đổi mới cùng hành trình hội nhập (bài học sáng tác của sinh viên đại học, học viên cao học); Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam (2008- nay) - Hội nhập và mở rộng nghệ thuật (sáng tác tốt nghiệp của sinh viên đại học, học viên cao học).
Triển lãm diễn ra trong không gian 2 tầng của khu trưng bày chuyên đề của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, 66 Nguyễn Thái Học, Hà Nội, từ ngày 14 – 22/11/2025.
Công chúng tham quan triển lãm.
Ảnh: Huyền Thương
Cùng với Lễ khai mạc triển lãm là Lễ trao Giải thưởng mang tên vị Hiệu trưởng đầu tiên của trường - Giải thưởng Victor Tardieu, dành cho các bài sáng tác tốt nghiệp xuất sắc nhất năm 2025 của sinh viên Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam. Cơ cấu giải thưởng bao gồm 1 giải đặc biệt và 7 giải cho từng ngành, chuyên ngành.
Một số tác phẩm được trưng bày tại triển lãm:
Victor Tardieu - "Những người công nhân ở bến cảng Dock Workers" (1902 - 1904), sơn dầu trên toan, 24 x 40cm.
Nam Sơn (Nguyễn Vạn Thọ) - "Thiếu nữ Nhật Bản" (1943), chì nâu, 53 x 68,5cm.
Nguyễn Văn Bình, Nguyễn Trọng Cát, Đỗ Hữu Huề - "Đánh chiếm Bắc Bộ Phủ" (1976), sơn mài, 150 x 315cm.
Nguyễn Sáng - "Vui đón hòa bình" (1946), sơn dầu trên toan, 84 x 63cm.
Tô Ngọc Vân - "Chạy giặc trong rừng" (1949), sơn mài, 100 x 102,5cm.
Phạm Gia Giang - "Được mùa" (1958), thạch cao, 120,5 x 142,5cm.
Nguyễn Đỗ Cung - "Học hỏi lẫn nhau" (1960), sơn dầu, 91 x 91cm.
Nguyễn Văn Tỵ - "Ra đảo" (1970), sơn mài, 120 x 180cm.
Đặng Xuân Hòa - "Những cô thợ dệt" (1983), sơn dầu, 100 x 140cm.
Phạm Bình Chương - "Ngõ Lý Quốc Sư" (2002), sơn dầu, 90 x 120cm.
Đinh Minh Đông - "Tiếp thị" (2010), sơn dầu, 90 x 120cm.
Đỗ Hoàng Quân - "Mầm sống" (2016), đá, 40 x 120cm.
Hội thảo khoa học "Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam - 100 năm kiến tạo mỹ thuật hiện đại và phụng sự đất nước"...
Bình luận
